
In het AD deze week een artikel van Martijn Cox, CTO en medeoprichter van Xeltis, gevestigd in hub Catalyst op de TU/e campus. Een bypass om het hart zonder daarvoor een ader uit het been te halen? Het kan met een alternatief van oplosbare kunststof. Althans, volgens Xeltis in Eindhoven. Dat bedrijf liet eerder al met succes hartkleppen van hetzelfde materiaal implanteren bij kinderen. Het potentieel is enorm volgens Martijn.
De ‘kunstaders’ zijn in feite plastic buisjes of slangetjes, die net als de eerder al ontwikkelde hartkleppen poreus zijn. „In de gaatjes kan celmateriaal van de patiënt zich nestelen. Dat zorgt ervoor dat er nieuw weefsel ontstaat”, zegt Martijn Cox, medeoprichter van Xeltis. „Ons materiaal is een soort ‘tijdelijk huis’ dat uiteindelijk verdwijnt. Met als eindresultaat een lichaamseigen bloedvat.”
Het ongeveer dertig medewerkers tellende bedrijf - gevestigd in hub Catalyst op de Tu/e campus in Eindhoven - hoopt dit jaar de ‘kunstaders’ op kleine schaal te kunnen testen bij mensen. Eerder werd al met succes bij dieren getest. Daaruit bleek onder meer dat de poriën van de buisjes binnen een jaar zijn gevuld met lichaamseigen weefsel.
Bypass en dialyse
De kunststofbloedvaten kunnen er volgens Cox voor zorgen dat bij een bypassoperatie niet langer een bloedvat uit het been van de patiënt hoeft te worden gebruikt om een nieuwe vaatverbinding om het hart te leggen. „Dat is vaak erg belastend voor de patiënt. Het gaat om een bloedvat tot wel 80 centimeter.” Het potentieel van de Eindhovense vondst is volgens hem enorm. Van alle openhartoperaties is de bypassoperatie de vaakst uitgevoerde ingreep. „En de huidige werkwijze kan simpelweg beter.”
Daarnaast zou de innovatie van Xeltis ook uitkomst kunnen bieden voor dialysepatiënten, aldus Cox. „Om te kunnen dialyseren wordt vaak een verbinding gemaakt tussen een slagader en een ader. We hopen dat ook daarbij onze technologie kan zorgen voor minder belasting voor de patiënt.”
Breder onderzoek naar hartkleppen
Xeltis kwam de afgelopen jaren al meermaals in het nieuws met z’n hartkleppen. Achttien kinderen - geboren met een hartafwijking - kregen er eerder al één, tijdens eerdere klinische studies. De ‘oplosbare’ kleppen zijn een alternatief voor al langer bestaande varianten van bijvoorbeeld metaal of dierlijk materiaal. Omdat die niet lichaamseigen zijn, zorgen ze voor reacties van het afweersysteem en is vaak medicatie nodig. „Ook zie je in sommige gevallen dat na niet al te lange tijd al weer een nieuwe ingreep en implantatie nodig is”, aldus Cox. „Zeker bij jonge patiënten die in de groei zijn.”
De volgende stap met de Eindhovense hartkleppen is uitgebreider onderzoek. Daarvoor zijn de handen al ineengeslagen met ruim tien ziekenhuizen in Europa en de Verenigde Staten. De bedoeling is dat in 2021 een grotere studie wordt gestart met de nieuwe hartklep. Deelnemende artsen benaderen zelf patiënten, met de vraag of ze voor de experimentele behandeling willen kiezen.
„De ingreep zelf is niet anders dan wanneer je een hartklep van metaal of dierlijk materiaal krijgt”, vertelt Cox, die wel rekening houdt met enige vertraging van de proef nu de reguliere zorg onder druk staat als gevolg van het coronavirus. „Als de resultaten van dit nieuwe onderzoek goed zijn, verwachten we op zijn vroegst in 2023 goedkeuring te krijgen voor een bredere uitrol in Europa en de Verenigde Staten.”